Canada có diện tích lớn thứ hai trên thế giới (sau Liên bang Nga), nằm ở lục địa Bắc Mỹ, phía Nam giáp Hoa Kỳ, phía Bắc giáp Alaska (Hoa Kỳ) và Bắc Cực, phía Đông giáp Đại tây Dương, phía Tây giáp Thái Bình Dương. Canada có khí hậu ôn đới, chia thành hai mùa chính: mùa đông kéo dài, tuyết băng phủ kín; mùa hè mát, ấm.
Nguồn gốc tên gọi Canada
Chữ Canada có nguồn gốc từ chữ kanata trong ngôn ngữ của thổ dân Huron-Iroquois, có nghĩa là "ngôi làng", ám chỉ đến Stadacona, một địa điểm hiện tại nằm trong phạm vi thành phố Québec. Ngày xưa, nước này thường được gọi là Dominion of Canada (nước tự trị Canada), nhưng hiện nay trên tất cả các văn kiện chính thức chỉ có tên Canada là được dùng mà thôi.
Khí hậu
Ở đất nước này người ta có thể thấy rất nhiều loại hình khí hậu khác nhau. Nhưng nhìn chung cũng có 4 mùa rõ rệt. Khí hậu này thể hiện rõ nhất ở những tỉnh đông dân dọc theo biên giới với Mỹ. Vào mùa hè nhiệt độ có thể lên đến 35 độ C hoặc cao hơn vào ban ngày trong khi đó vào mùa đông nhiệt độ lại có thể xuống -15 độ C. Nhiệt độ trở nên dễ chịu vào mùa thu và mùa xuân
Địa lý và dân cư
Nằm ở phía Bắc châu Mỹ
Có 8,892 km biên giới chung với nước Mỹ
Phía Bắc cách Bắc cực 800 km
Dân số: 32 triệu người
Mật độ dân cư: 3,2 triệu người/ 1km2
Bờ biển: 202.80 km
Điểm thấp nhất: Đại Tây Dương
Điểm cao nhất: núi Logan (5,959 mét)
Lãnh thổ Canada trải rộng khoảng 9.984.670 km2, chiếm đến 6 múi giờ. Canada là nước có diện tích đứng thứ hai trên thế giới
Đất nước này được chia thành 10 tỉnh bang và 3 vùng lãnh thổ tự trị. Mỗi vùng có thủ phủ riêng của mình
Chính trị
Canada giành độc lập ngày 1/7/1867 từ đế quốc Anh và ngày 1 tháng 7 hàng năm là ngày Quốc khánh. Canada theo chế độ quân chủ lập hiến: Người đứng đầu Nhà nước là Nữ hoàng Anh được đại diện bởi một vị Toàn quyền người Canada (do Thủ tướng Canada đề nghị và được Nữ hoàng chấp thuận); Thủ tướng và nội các do đảng nắm đa số hoặc liên minh đa số ghế tại Hạ viện cử ra. Quốc hội gồm Thượng viện và Hạ viện. Thượng nghị sĩ do Toàn quyền cử theo khuyến nghị của Thủ tướng, làm việc đến 75 tuổi. Hạ nghị sĩ được dân bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm.
Văn hoá
Canada là một nước đa văn hoá. Nhất là ở các thành phố lớn như Toronto, Montreal, Vancouver, sự đa dạng của các dân tộc trên thế giới càng rõ nét. Thêm vào đó, nghệ thuật đương đại rất phát triển. Có hàng ngàn công trình kiến trúc, phong cảnh, bảo tàng và học viện nghệ thuật trên khắp đất nước. Canada còn là một trong các nước có nền điện ảnh và âm nhạc lớn nhất thế giới
Dân số và thành phần dân tộc
Dân số Canada năm 2005 được ước lượng vào khoảng 32 triệu người. Dù là một nước có diện tích lớn thứ hai thế giới – khoảng 10 triệu km² – nhưng mật độ dân số của Canada lại cực thấp – khoảng 4 người/km⊃2. Canada lớn hơn Hoa Kỳ nhưng dân s̔ 9; chỉ bằng 1/9 của Hoa Kỳ.
Những cư dân đầu tiên của Canada là các dân tộc bản xứ mà người ta tin rằng đã đến từ Á Châu cách đây hàng chục ngàn năm trước bằng một con đường nối liền Siberia và Alaska. Vào khoảng đầu thế kỷ 10, người Viking có lập một chỗ cư trú tại bờ biển phía đông của Canada, di tích này vẫn còn tại Newfoundland. Đến khoảng giữa thế kỷ 16, những nhà thám hiểm người Pháp và người Anh bắt đầu khám phá các vùng đất Bắc Mỹ, và các di dân Pháp và Anh bắt đầu khai khẩn, cư trú ở Canada vào đầu thế kỷ 17.
Mãi cho đến Đệ Nhị Thế Chiến, hầu hết dân nhập cư đều đến từ Anh, Scotland, Ireland và Đông Âu. Từ năm 1945, diện mạo văn hoá sắc tộc của Canada phát triển phong phú hơn do số lượng di dân từ Nam Âu, Nam Mỹ, những hòn đảo Caribbean, Á Châu và nhất là từ các nước trong vùng Châu Á-Thái Bình Dương càng ngày càng tăng. Ngày nay dân Canada hầu như đến từ khắp nơi trên thế giới.
Theo kết quả điều tra dân số gần đây nhất, hơn 50% dân số có nguồn gốc không phải là Anh hay Pháp. Trong số đó, số người không phải là dân da trắng chiếm 13%; các thổ dân, chiếm 3%; gốc Scotland chiếm 14%; gốc Ireland chiếm 13%; gốc Đức chiếm 9,25% và gốc Ý 4,3%. Con số này sẽ còn tăng thêm nữa theo quá trình "hoàn cầu hóa" hiện nay.
Ngôn ngữ
Hai ngôn ngữ chính thức của Liên bang Canada là tiếng Anh và tiếng Pháp. Gần 60% dân Canada có tiếng mẹ đẻ là tiếng Anh, 22% là tiếng Pháp. Đại đa số người nói tiếng Pháp sống tại tỉnh bang Québec, sau đó là các tỉnh bang Ontario, News Brunswick và Manitoba. Một số ngôn ngữ của các thổ dân cũng được xem là ngôn ngữ chính thức tại các lãnh thổ tự trị, đặc biệt là tiếng Inuktitut. Rất nhiều thứ tiếng của các thổ dân đã bị mai một hay đang đi đến tình trạng đó. Những tiếng khác được nhiều người nói là: tiếng Ý, tiếng Đức, tiếng Quan Thoại, tiếng Quảng Đông (Trung Quốc), tiếng Tây Ban Nha.
Québec là tỉnh bang độc nhất ban hành một đạo luật bảo vệ tiếng Pháp, mục đích để bảo vệ sắc thái văn hóa đặc biệt nhất Bắc Mỹ của họ. Tuy nhiên quyền lợi về ngôn ngữ và giáo dục của các cộng đồng nói tiếng Anh và các tiếng thổ dân cũng được bảo vệ. Ngoài ra, dân chúng có quyền dùng hoặc tiếng Anh hoặc tiếng Pháp trong khi giao tiếp với chính phủ.
Kinh tế
Thuộc nhóm NATO
Là nước lớn thứ 3 về đầu tư nước ngoài tại Mỹ
Là thành viên chủ chốt của WTO
Là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ với lượng mậu dịch trị giá hơn 1,4 tỷ USD/ ngày
Canada được đánh giá là một trong những quốc gia có PIB cao nhất thế giới và là một trong 10 nước công nghiệp phát triển nhất. Sự tăng trưởng và lớn mạnh nhất được thấy ở các lĩnh vực dịch vụ và công nghệ cao.
Các lĩnh vực sản xuất tiếp theo đó là sản xuất ô tô, chế biến thực phẩm và nhiều ngành công nghiệp khác nữa. Những tỉnh dọc theo biển Atlantique, Prairies, hoặc biển Thái Bình Dương… phát triển theo hướng khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Một số sản phẩm xuất khẩu chính: Ô tô, linh kiện cho các sản phẩm công nghệ cao, dầu, khí tự nhiên, kim loại, sản phẩm từ rừng và sản phẩm nông nghịêp…
Canada là một quốc gia phát triển (thuộc Nhóm G8) và có nguồn năng lượng tự cung tự cấp. Nền kinh tế chính của Canada dựa trên các tài nguyên thiên nhiên.
Canada giàu tài nguyên, khoáng sản: quặng sắt, niken, kẽm, đồng, vàng, chì, potat, bạc, dầu mỏ, than, thuỷ lực, thuỷ sản... Canada là một trong những nền kinh tế lớn trên thế giới. Các ngành công nghiệp chính gồm: khai mỏ, chế biến gỗ, giấy, thực phẩm, thiết bị vận tải, hoá chất, dầu khí, điện năng, công nghệ viễn thông, sinh học và dược phẩm... Sản phẩm nông nghiệp gồm: lúa mỳ, hạt có dầu, hoa quả, thịt gia súc, đồ uống, rượu... Bạn hàng chính của nước này là Mỹ, Nhật, Anh, Liên minh Châu Âu.
Canada là thành viên Liên Hợp quốc, Khối Liên hiệp Anh, Francophonie, WTO, IMF, WB, OECD, NATO, NAFTA, APEC, ACCT, AFDB, FAO, G-8, IADB, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICFTU, ICRM, IDA, IEA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMO, Interpol, IOC, IOM, ISO, ITU, MINURCA, MIPONUH, MONUC, NEA, NSG, OAS, OPCW, OSCE, PCA, UNAMSIL, UNCTAD, UNDOF, UNESCO, UNFICYP, UNHCR, UNMEE, UNMIBH, UNMIK, UNMOP, UNMOVIC, UNTSO, UNU, UPU, WCL, WFTU, WHO, WIPO, WMO, ZC; bên đối thoại ARF; khách mời của NAM ...
